Air Max Efsanesinin Kısa Tarihi

Air Max, Nike’ın her sezon en çok sattığı serilerden biri. İlk kez 1987 yılında piyasaya sunulan efsanevi Air Max’in özelliği dışarıdan bakınca hava baloncukları şeklinde duran hava yastıklı tabanlara sahip olması. Ayakkabının daha hafif olmasını sağlayan bu taban yapısı aynı zamanda üstün yastıklama özelliği sunuyor. Performans desteğinin yanında iyi bir görünüme sahip olan ayakkabı Nike’ın ünlü tasarımcısı Tinker Hatfield tarafından tasarlandı. Hatfield tabanlara açtığı pencerelerden verdiği Air kesitini Nike’a sunduğunda herkes onun delirdiğini düşünüyordu. İlerleyen yıllarda ise tasarım dünyasında kendisinden spor ayakkabı kahini olarak bahsedilecekti. Kahinin Air Max buluşuyla Nike’ın en popüler ayakkabılarından biri doğmuş oldu. Ayakkabıların popülerliği üretildikleri ilk yıldan beri hiç azalmadan devam ediyor. 

İlk Üretim: 26 Mart 1987

Nike’ın Air teknolojisini kullanmaya başlaması 70’lerin sonuna uzanıyor. Eski bir uzay mühendisi olan Marion Franklin Rudy, yoğun gazları kauçuk membranların içine hapsetmeye çalışırken aklına bunu ayakkabı tabanı olarak kullanmak geldi. Bu teknikle yarattığı hava yastıklarını tabanlara yerleştirdiğinde atılan adımların vücuttaki darbe etkisinin hafifleyeceğini düşünüyordu. Ancak Rudy, 1977 yılında Phil Knight’la karşılaşıncaya kadar tekniğin sağlayacağı performans desteği konusunda hiçbir ayakkabı üreticisini ikna edemedi. Knight Rudy’nin teklifini değerlendirmeye karar verdiğinde dahiyane buluş artık dünyanın en büyük spor ayakkabı üreticisinin ellerindeydi. Air teknolojisi ilk kez 1978’de Tailwind modelinde kullanıldı. Ayakkabının sahip olduğu gizli hava yastıklı taban sayesinde koşarken geleneksel ayakkabılardan daha az enerji sarf ettirdiği keşfedildi. Böylece Rudy’nin performans desteği teorisi de kanıtlanmış oldu.

80’lerin sonlarına doğru bu teknolojiyi yeni bir tasarımda kullanmaya karar veren Nike, dünya çapındaki farklılık arayışına doğru bir şekilde yanıt vermek istiyordu. Hatfield o dönemde insanların ayakkabı tercihleri açısından bir geçiş sürecinde olduklarını fark etmişti. Standart kalıplardan çıkılarak daha rahat, daha salaş sokak modellerine yöneliş başlamıştı. Başarılı tasarımcı yaratıcılığını elindeki benzersiz Air teknolojisini yeniden şekillendirmek için kullandı. 26 Mart 1987’de eşsiz teknolojiyle farklı tasarım ayrıntılarının birleşiminden Nike tarihinin efsanevi serisi Air Max doğdu. Air tabanların gizlenmediği, pencereli tasarım ayrıntısına sahip Air Max 1, dünya çapında büyük beğeni topladı. Ancak lansman gününden önce hiç kimse Air Max’lerin başarılı olacağından emin değildi. Hatta kesitten görünen hava baloncuklarının yere bastıkça patlayacağından korkuluyordu. Bu endişelerin hepsi Air Max lansmanının ardından sona erdi.

Dünya Air Max Günü

Efsanevi Air Max serisinin doğduğu gün olan 26 Mart, Air Max Günü olarak kabul ediliyor. Air Max günü her yıl dünyanın farklı şehirlerinde renkli etkinliklerle ve sürpriz lansmanlarla kutlanıyor.

90’lar ve Hip Hop Kültürü

Air Max’ler sıra dışı taban detayıyla tüm dünyaya lanse edildikten sonra kısa sürede büyük üne kavuştu. 90’larda yükselen hip hop kültürünün önemli bir parçası haline geldiler. Neredeyse tüm hip hopçıların ayağında bir çift Air Max görmek mümkündü. Günümüzde de devam eden bu akıma müzik dünyasından birçok ünlü isim dahil olmuş durumda.

Air Max 90

1990 yılında satışa sunulan Air Max 90 modeli tüm zamanların en popüler ayakkabısı olma özelliğine sahip oldu. Tamamen yenilenen tasarımda dışarıdan görülebilen hava baloncuğu detayı daha geniş olarak yer aldı. Infra-red renk seçeneğiyle lansmanı yapılan model üretildiği ilk yıldan günümüze kadar birçok farklı iş birliği projesinde yer aldı. Air Max 90 zaman içinde retro tasarımlarla da kullanıcılara sunuldu.

Air Max 93 95 97

1993 yılında çıkan Air Max 93, diğer adıyla Air Max 270, 270 derecelik hava yastığı ünitesine sahipti. Yenilenen tasarımda ilk kez hem arkadan hem de yandan görülebilen hava baloncukları yer aldı. 1995’te lansmanı yapılan Air Max 95 modeliyle seriye büyük bir yenilik geldi. İnsan anatomisinden esinlenerek yapılan tasarımda hava yastıkları tabanın ön tarafında da kullanıldı. Modeldeki başka bir yeni özellikse siyah tabanlar. O zamana dek hep beyaz tabanların hakim olduğu performans ayakkabılarında ilk kez kullanılan siyah tabanlar satışa çıktığında karışık tepkiler aldı. Pozitif tepkiler daha fazla olduğu için ayakkabı günümüzde de tasarlanmaya devam ediyor.

1997’de satışa çıkan Air Max 97 modelinin dış dizaynında dağ bisikletlerinden esinlenildi. Ayakkabı tabanının bütününe yayılan hava yastıkları mevcut. Günümüze kadar farklı retro modelleri çıkarılan ayakkabı popüler Air Max modellerinden biri.

1998’de çıkan Air Max Plus Tuned, diğer adıyla Air Max TN palmiye yapraklarından ilham alınarak tasarlanan bir model. Ayakkabı tabanının ayak kavisine gelen bölümü için balina kuyruğundan esinlenildi. 

2000’ler

Air Max fırtınası 2000’lerde de farklı modellerle devam etti. 2003’te çıkan yeni modelde büyük bir değişiklik yapıldı. Ayakkabının ana malzemesi karbon bazlı fibere dönüştü. 2006 yılında ise hava yastıkları tabana tam 360 derecelik açıyla yerleştirildi. Teknolojik bir devrim niteliğinde olan Air Max 360’ın renkleri ilk Air Max’leri onurlandıracak şekilde kırmızı ve beyaz tonlarda seçildi. 2013’te çıkan yeni modelde ise bir önceki yıl piyasaya sürülen Flyknit teknolojisiyle 360 derecelik Air tabanlar birleştirildi.

2017 yılında bir teknolojik devrim daha geldi. Air Max tarihinin en hafif ayakkabıları olma özelliğine sahip VaporMax satışa sunuldu. Her biri birbirinden bağımsız duracak şekilde tasarlanan hava tabanlarına FlyKnit yüzey eşlik etti. 2019’da satışa çıkan 720 derecelik hava yastığı tabanlarına sahip Air Max 720 performans odaklı değil, günlük kullanıma yönelik bir tasarım olarak çıkarıldı. Kuzey ışıklarından ilham alan renkleriyle öne çıkan ayakkabıların tabanı 270’den 6 mm daha yüksek. 2020 yazının başında lansmanı yapılan bir diğer model Air Max 2090, futuristik detaylarla süslendi. İkonik Air Max 90’dan ilham alan model üç farklı renk alternatifiyle sunuldu.

Air Max 2021     

Geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılarak üretilen en son Air Max’lerin tasarımında büyük değişikliklere yer verildi. Tabanlarında kullanılan malzeme oldukça hafif bir köpük. Ortası oyuk olan bu köpüğe yerleştirilen Air teknolojisi baştan aşağıya yenilendi. Air Max 2021 hem teknolojik açıdan hem de tasarım detayları açısından yepyeni bir model.  

Popüler İş Birlikleri

Air Max sağladığı üstün performans desteği ve ayrıcalıklı görsellikle tek başına öne çıkabilecek özellikte. Bununla birlikte uzay teknolojisine sahip bu özel ayakkabıların birçok renkli iş birliği koleksiyonu bulunuyor. Japon markası atmos ile çıkarılan Air Max 1 Safari’ler o kadar beğenildi ki 2. kez piyasaya sunuldu. Hollandalı Parra Patta ile yapılan iş birliğinden çıkan Cherrywood’lardan yalnızca 258 çift üretildi. Air Max 1 Cherrywood bu şekilde en nadir bulunan Air Max 1 modellerinden biri oldu. Virgil Abloh’un yeniden yorumladığı siyah Air Max 90, 2017’nin en büyük sneaker etkinliklerinden biri olan “The Ten” içinde yer alıyor. Ünlü rapçi Travis Scott’ın imzasını taşıyan Air Max 1 Cactus Jack ise en çok satan iş birliği modellerinden biri oldu.

Kaynaklar:  https://www.youtube.com/watch?v=LBukoM3CLic&t=7s, https://www.nike.com/tr/launch/t/air-max-day-snkrs-live-programming, https://www.highsnobiety.com/tag/nike-air-max/, https://www.businessinsider.com/nike-air-max-day-sneakers-roundup#nike-1, https://blog.klekt.com/nike/the-10-best-nike-air-max-collaborations/, https://solecollector.com/news/travis-scott-nike-air-max-1-collab-release-date